YAŞAM BOYU BÜYÜME VE GELİŞİM - Deneme Sınavı - 10

Kişisel alan kırk santimetreden 120 santimetreye kadar uzanır. Bu, kamuya açık alanlarda insanlar arasında bırakılan mesafedir. Kişisel alanın (75 santimetreden 120 santimetreye kadar olan) uzak bölümü diğer kişiyi kol mesafesinde tutmaya çalıştığımızı ilettiğimiz mesafedir. Bu mesafedeki karşılıklı etkileşim makul bir biçimde hâlâ yakındır ama yakın mesafede meydana gelenlere göre çok daha az kişiseldir. Doğru yanıt B'dir.

İnsanlar yaşamları boyunca gelişmeye devam etmektedirler. Her bir gelişim dönemi belirli yaş aralığında belirli gelişim özelliklerinin öne çıkmasını ifade eder. Dolayısıyla bebeklik, çocukluk ve ergenlik dönemlerinin ardından gelen gençlik (genç yetişkinlik) döneminde de insan gelişimi devam etmektedir. Gençlik dönemi, ergenlikten sonra yetişkinliğe geçiş dönemdir. Doğru yanıt B'dir.

Bireylerin, gelişimlerinin doğası gereği yaşam boyunca her yaş döneminde kazanmak, gerçekleştirmek veya başarmak durumunda oldukları özellikleri ve davranış biçimleri vardır. Bir mesleğe hazırlanma ve öğrenimini tamamlama bu bağlamda yetişkinlik yıllarındaki gelişim dönemlerinde yetişkinlerin karşılaştıkları başlıca gelişim ödevlerinden birisidir. Doğru yanıt D'dir.

Genç yetişkinlik sürecinde birçok birey kendisini ne ergen ne de tam bir yetişkin olarak hissetmektedir. Bu durum Arnett tarafından kararsız duygular özelliğiyle açıklamaktadır. Doğru yanıt E'dir.

Yetişkinliğe geçiş sürecinde bireyler başkalarına karşı görev ve sorumluklarını göz ardı edebilmekte ve yaşamlarına şekil vermede bağımsız olmayı tercih etmektedirler. Bu durum öze dönüklük olarak ifade edilmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Warner Schaie genç yetişkinin yeni bilgiler kazanma yetkinliğini 4 evrede ele almıştır. Bu evrelerden yeniden uyum sağlama evresinde bireyler anlamlı buldukları görev ve eylemler için yoğun enerji harcamaktadırlar. Doğru yanıt E'dir.

Levinson ve meslektaşları aralarında yöneticileri, akademisyenler, roman yazarları ve sanayide çalışan işçiler olan, yaşları 35 ila 45 arasında değişen 40 erkek üzerinde çalışmışlar ve onlara kişilik testleri uygulamışlardır. Levinson bu çalışmalardan yola çıkarak yetişkinlikte yaşanan gelişimle ilgili bir kuram geliştirmiştir. Levinson’a göre gelişim birbirini takip eden evreler şeklinde oluşmakta ve her bir evre arasında yaklaşık 5 yıl süren geçiş süreçleri yaşanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Gould’a göre yetişkin gelişimi bir dizi dönüşümden geçerek oluşmaktadır. Bireyler her dönüşümde benliklerini yeniden biçimlendirir ve sorunlarını, çatışmalarını yeniden çözüme ulaştırırlar. Gould’un dönüşüm kuramında genç yetişkinlikle ilgili dört evreden bahsedilir. Bu evrelerde bireyin sosyal yapısında bazı dönüşümler başlar, birey özerklik kazanır ve amaçlarını gerçekleştirmeye başlar. Doğru yanıt D'dir.

Bowlby’ye göre bağlanma yeni doğan bebeğin hayatta kalmasını ve “normal” gelişimini sağlamak için biyolojik olarak kurgulanmış olan anne (ya da bakan kişi) ve bebek arasındaki güçlü duygusal bağdır. Bu bağlanma sayesinde çocuklar fiziksel güvenliğe kavuşabilseler de bazıları psikolojik olarak kendilerini güvende hissetmeyebilir. Bağlanma kuramına göre çocukların güvenli bağlanma geliştirmeleri onları büyüten ebeveynlerin sunduğu bakımın kalitesine ve çocuğun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmalarına bağlıdır. Doğru  yanıt D'dir.

Meslek seçimi bir anda gerçekleşen bir süreç değildir. Çocukluktan itibaren devam eden bir süreci içerir. Gençlerin meslek seçimi için gerekli bilgileri alarak mesleğe hazırlanmaya başlamaları gerçekçi evreyi kapsamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Meslek seçimi ve gelişimi karmaşık bir süreçtir. Fiziksel, psikolojik, sosyo-kültürel (kişilerarası ilişkiler) ve ekonomik özellikler meslek seçimini etkileyen faktörlerdendir. Gençlerin kariyerde yükselme aşamaları bu bağlamda pekiştirme evresi kapsamında incelenmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Gelişim dönemlerindeki gelişim ödevlerinin bazıları (yürüme, diş çıkarma vb.) evrensel nitelikler taşırken bazıları toplumdan topluma, kültürden kültüre değişiklikler gösterebilmektedir. Bu gelişim ödevleri yaşamın ilk yıllarında çoğunlukla büyüme ve olgunlaşmaya dayalı iken yetişkinlik yıllarında fiziksel yeterliliklerin doruk noktasına ulaşması nedeniyle çoğunlukla toplumsal istek ve beklentileri yerine getirmeyle ilgilidir. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Öze Dönüklük; yetişkinliğe geçiş sürecinde bireyler başkalarına karşı görev ve sorumluklarını göz ardı edebilmesi ve yaşamlarına şekil vermede bağımsız olmayı tercih etmesidir.Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Türkiye’de evli olmak, askerliğini yapmış olmak, ekonomik bağımsızlığını kazanmış olmak, bir iş veya meslek sahibi olmak, ebeveynden ayrı yaşamak, üniversiteden mezun olmak veya seçimde oy kullanmak başkaları tarafından “yetişkin “ bir kişi olarak değerlendirilmeyi sağlayan ölçütlerdir. ABD'de ise zorunlu askerlik hizmeti bulunmamaktadır. Doğru yanıt " C" eçeneğidir.

Kazanma evresi, zekânın içinde bulunulan durumlara uygulanma sürecidir. Mesleki açıdan bilgi ve kazanma açısından uzun vadeli planlar yapıldığı evredir. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Erikson’a göre genç yetişkinlikte, tutarlı ve başarılı bir kimlik arayışı sürecinden sonra altıncı gelişim aşamasına; yakınlığa karşı yalıtılmışlık dönemine geçilmektedir. Erikson yakınlığı, birinin kendisini bir başkasında kaybederek kendini bulma süreci biçiminde tanımlamakta ve birine adanmayı gerektirdiğini öne sürmektedir. Erikson’a göre birey genç yetişkinlikte yakın ilişkiler geliştiremediği takdirde yalıtılmışlık duygusu yaşamaktadır. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Erken Yetişkinlik (17 ila 45 yaş arası): Levinson’a göre 17 ve 45 yaşları arasındaki bireyler ergenliğin ötesine geçerek, zorunlu bir yaşam yapısı oluşturma çabası içine girmektedir. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Kaygılı bağlanma stili; bakım sağlayanın (bakım verenin) pasif, tepkisiz ve etkisiz davranışlar göstererek çocuğun bağlanma ihtiyacını uygun olmayan şekilde karşılaması, bu nedenle çocuğun ebeveyne (bakım verene) karşı kızgın veya ikircikli tavır gösterdiği modeldir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Gençlik çağı evden kopma ve topluma açılma çağıdır. Evinde anlaşılamadığını, değer verilmediğini düşünen genç için arkadaş grubu bir kurtuluş ve sığınaktır. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Güçlenenler; boşanmış kadınlar yaşamın birçok alanında daha donanımlı hale gelmekte, stresle baş etmede daha becerili olmakta ve yaşam zorluklarından dersler çıkarabilmektedirler. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.