YAŞAM BOYU BÜYÜME VE GELİŞİM - Deneme Sınavı - 11

Meslek seçimi ve gelişimi karmaşık bir süreçtir. Fiziksel, psikolojik, sosyo-kültürel
(kişilerarası ilişkiler) ve ekonomik özellikler meslek seçimini etkileyen faktörlerdendir.
Meslek seçimi bir anda gerçekleşmez. Çocukluktan itibaren devam eden bir süreci içerir.
Bu süreçte yer alan evreler şunlardır:
1. Fantezi Evresi: Çocuk yaklaşık 11 yaşına kadar fantezi evresini yaşar. İstediği meslekler
kendi ilgi ve becerisine dayalı değildir.
2. Deneme Evresi: 11-17 yaş arası deneme evresi yaşanır. İlgilerine, becerilerine ve
kapasitesine göre değerlendirme yapar ve amaçlarını belirler. Artık daha gerçekçidir. Meslek seçiminde “birey içi ve “birey dışı” etkenler rol oynar. İlgi, değer ve
yetenekler “birey içi” etkenler, çalışma koşulları, mesleğe hazırlanma süreci, gelir
“birey dışı” etkenler arasında yer alır.
3. Gerçekçi Evre (17-23 yaş): Genç bu dönemde meslek seçimi için gerekli bilgileri
alarak hazırlanmaya başlar.
4. Tamamlama Evresi (21-24 yaş): Eğitim tamamlanır, iş yaşamı başlar.
5. Sabit ve Tutarlı (25-35 Yaş): Özgün ve uygun kariyere karar verilir.
6. Pekiştirme (35 yaş ve sonrası): Kariyerde yükselme aşamasına gelir.

Doğru cevap C'dir.

Gençlik (genç yetişkinlik) dönemi sağlık ve fiziksel performansın en üst seviyeye çıktığı dönemdir.

Orta Yetişkinlik (40 ila 65 yaş arası): insanların biyolojik kapasitelerinin azalma ama toplumsal sorumluluklarının artma eğiliminde olduğu dönemdir.

Kayılı Bağlanma Stili: Bakım sağlayanın (bakım verenin) pasif, tepkisiz ve etkisiz davranışlar göstererek çocuğun bağlanma ihtiyacını uygun olmayan şekilde karşıladığı, bu nedenle çocuğun ebeveyne (bakım verene) karşı kızgın veya ikircikli tavır gösterdiği modeldir. Doğru cevap C'dir.

Kaçınmacı Bağlanma Stili: Bakım sağlayanların (bakım verenin) çocuğun bağlanma ihtiyaçlarını reddedici ve çocuğun ilgisini bağlanılan kişiden uzaklaştırmaya çalışma eğiliminde olduğu modeldir. Kaçınan bireyler romantik ilişkilere girmekte isteksizdirler, kararsızdırlar ya da kendilerini partnerlerinden uzaklaştırmaya çalışırlar.

Levinson’a göre gelişim birbirini takip eden evreler şeklinde oluşmakta ve her bir evre arasında yaklaşık 5 yıl süren geçiş süreçleri yaşanmaktadır.

Levinson’ın kuramının merkezinde “yaşam yapısı” kavramı yer alır. Bu kavram “bir kişinin yaşamının bir döneminde altta yatan örüntü ya da tasarım” olarak tanımlanır.

Genç yetişkinlikteki kişileri diğer gruplardan ayıran ve belirleyici olan üç temel psikolojik konu vardır: İlki bağımsızlık; ikincisi kişilik; üçüncüsü ise yakın ilişki ve dostluktur. Bunlar çeşitli sosyal görevlerle ilgilidir. Bu dönemin ana uğraşı alanları “evlilik, yüksekokul, askerlik, bir iş arama veya meslek edinme, aile ve toplumla yeni ilişkiler kurma” gibi çeşitli bireysel ve toplumsal görevlerle ilgilidir.

Hoşlanma: Yakınlık, anlayışlılık ve destek vardır. Ancak bağlılık ve tutku yoktur. Bu form genel olarak arkadaşlıklarda mevcuttur.

Bir mesleğe başlama ve emekliliğe kadar geçen süreye “mesleki döngü” adı verilir. Bunlar:
-Seçim ve başlama
-Uyum
-Devam
-Emeklilik aşamalarıdır.

Kişisel Alan: Kişisel alan kırk santimetreden 120 santimetreye kadar uzanır. Bu, kamuya açık alanlarda insanlar arasında bırakılan mesafedir.

Yetişkinlik yıllarındaki gelişim dönemlerinde yetişkinlerin karşılaştıkları başlıca gelişim ödevleri şu şekilde belirtilebilir:
-Bedensel, zihinsel, ruhsal ve duygusal olgunluğa erişmiş olması,
-Bir mesleğe hazırlanma ve öğrenimini tamamlaması,
-Çalışma hayatına atılması, bir işe girmesi, bu işte ilerlemesi ve kariyer yapması,
-Ekonomik ve kişisel özgürlüğünü kazanması,
-Eş seçmesi, bir aile kurması,
-Çocuk sahibi olma ve çocuklarını yetiştirmesi,
-Toplumun onayladığı bir sosyal gruba girmesi,
-Yakın dostluklar kurması,
-Evin yönetimine katılma ve sorumluluklar üstlenebilmesi,
-Toplumsal sorumluluklarını yerine getirmesi beklenir.

Bu kapsamda A,B,C ve D seçeneklerinde sunulan görevlerin gençlik dönemi görevlerinden olduğu; E seçeneğinde sunulan görevin ise ergenlik dönemi görevlerinden olduğu görülmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Soruda açıklaması yapılan kavram, kararsızlık kavramıdır. Doğru yanıt B'dir.

Türkiye’de evli olmak, askerliğini yapmış olmak, ekonomik bağımsızlığını kazanmış olmak, bir iş veya meslek sahibi olmak, ebeveynden ayrı yaşamak, üniversiteden mezun olmak veya seçimde oy kullanmak başkaları tarafından “yetişkin “ bir kişi olarak değerlendirilmeyi sağlayan ölçütlerdir. Lisansüstü eğitim yapmak ise bu ölçütlerden biri değildir. Doğru yanıt A'dır.

Fiziki açıdan kas ve kemik gelişimi 18-30 yaş civarında tamamlanır. Görme ve işitme 20 yaş civarında en keskindir. 20’li yaşlardan itibaren vücut ağırlığı artar. Doğru yanıt B'dir.

Genç yetişkinlik yaşamın en sağlıklı dönemi olarak düşünülebilir. Genç yetişkinler çocukluklarına göre daha sağlıklıdır ve orta yaşlarda gelişen hastalıklardan ve sağlık sorunlarından henüz uzaktırlar. Doğru yanıt D'dir.

Warner Schaie genç yetişkinin yeni bilgiler kazanma yetkinliğini 4 evrede ele alır. Bunlar: kazanma evresi, sorumluluk evresi, yönetici evresi ve yeniden uyum sağlama evresidir. Doğru yanıt A'dır.

Soruda açıklaması verilen kavram, karasevdadır. Doğru yanıt C'dir.

Boşanma sonrasında bireylerin hayatlarında bazı değişimler görülmektedir. Yeterince İyiler: Boşananların çoğu, boşanmayla ilgili orta düzeyde baş etme becerileri geliştirirler. Karşılaştıkları sorunu çözmeye çalışırlar. Fakat bunlar iyi plan yapanlar kadar güçlü ve sorun çözmede kararlı değillerdir. Doğru yanıt B'dir.

Deneme Evresi: 11-17 yaş arası deneme evresi yaşanır. İlgilerine, becerilerine ve kapasitesine göre değerlendirme yapar ve amaçlarını belirler. Artık daha gerçekçidir. Meslek seçiminde “birey içi ve “birey dışı” etkenler rol oynar. İlgi, değer ve yetenekler “birey içi” etkenler, çalışma koşulları, mesleğe hazırlanma süreci, gelir “birey dışı” etkenler arasında yer alır. Doğru yanıt B'dir.