YAŞLI PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 17

Fenomenolojik araştırmalar diğer adıyla olgubilim araştırmaları bir yaşantıyı, o yaşantıyı geçiren kişilerin öznel bakış açısıyla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kişiler aynı olayları yaşasalar da bu olayları birbirlerinden oldukça farklı bir biçimde yorumlayabilirler ve kendi bakış açılarını ön plana çıkarırlar. Fenomenolojik yaklaşım bu bağlamda kişilerin öznel yaşantı ve algılarını ön plana çıkarmayı hedefler.

Deneysel araştırmalar bilimsel yöntemler için en kesin sonuçların elde edildiği araştırma türüdür. Doğru cevap B'dir.

Gözlem gelişigüzel ve sistematik olmak üzere iki türlü olabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yaşam boyu gelişim sürecinde bireyler fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal yönlerden birçok değişiklik geçirmektedir (Santrock, 2014). Bu değişiklikler birbirleriyle etkileşim halinde ve birbirini tamamlayarak gelişimin sürmesine katkıda bulunmaktadır. Buna göre bireyler her gelişim döneminde gelişimin tüm boyutlarında değişiklik yaşamakta ve her yönden gelişerek yaşamlarına devam etmektedirler. Gelişimin boyutlarından biri olan fiziksel gelişim bireylerin bedensel değişiklikleri ile motor becerilerindeki değişiklikleri içermektedir. Fiziksel gelişimde meydana gelen değişiklikler bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimi de etkilemektedir. Örneğin bir çocuğun yürümeye başlaması, onun çevre ile daha çok etkileşim kurmasına ve daha özerk davranabilmesine yol açmaktadır. Öte yandan yaşlılıkta fiziksel gücün azalması bireylerin bağımsız davranabilme yeteneğini sınırlandırmaktadır.

Bireylerin her gelişim döneminde kazanmaları gereken fiziksel, bilişsel ve sosyal gelişim özelliklerine "gelişim görevi" denir.

İlk çocukluk: Bu dönem 2-6 yaş aralığını kapsayan okul öncesi dönemdir. Bu dönemi tamamlayan bireylerin akranlarla oyun oynama, kendi başına yemek yiyebilme, cinsiyet farklılıklarını öğrenme, tuvalet alışkanlığı kazanma, doğru-yanlış ayrımı yapabilme, öz bakım becerilerini kazanma, aile dışındaki diğer bireylerle sosyal ilişki kurma gibi gelişim görevlerini başarmaları beklenmektedir.

Genç yetişkinlik 18-35 yaş arasını kapsamaktadır.

Gelişimin yönleri sınırlı değil, bilakis çok yönlüdür.

Gelişimin kalıtım ve çevrenin birbirleriyle etkileşiminin ürünü olduğunu vurgulayan görüş epigenetik ilke olarak tanımlanmaktadır.

Bilişsel süreçler;Dil edinimi, düşünme, kavrama, akıl yürütme, analiz ve sentez yapma, hayalgücü yaratıcılık özelliklerinde etki yaratan, genel anlamda zekâyı ilgilendiren süreçlerdir. Doğru cevap B seçeneğidir

Dönem (evre) kuramcıları süreksizliği dile getirirler, örneğin bebek sesler çıkarır, sonra kelimeler, sonra iki kelimelik ifadeler, ardından kısa cümleler ve karmaşık cümlelere geçer; önce emekler, sonra yürür ve ardından da koşar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Süreksizlik, niteliksel değişim, ani oluş, birliktelik dönem kuramlarının özellikleridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Freud gelişim dönemlerini haz odaklarını temel alarak isimlendirmiştir; Oral, anal, fallik, latent, genital. Doğru cevap D seçeneğidir.

Latent dönem; 6 yaş ve ergenlik arasında çocuğun haz odaklarının bastırılarak geri plana itildiği, ilgilerin zihinsel beceriler ve sosyal ilişkilere yöneldiği dönemdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Erikson’a göre çocukluktaki güven ile yetişkinlikteki özerklik dönemleri arasında bir boşluk, bir askıda olma haline moratoryum süreci denir. Doğru cevap B seçeneğidir

Benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk; Geç ve ileri yetişkinlikte (60’lı yaşlar ve sonrası) bireyin hayatını eksi ve artılarıyla gözden geçirmesi sonucunda, kazanım ve kayıpların bir değerlendirmesinin yapıldığı dönemdir. Doğru cevap D seçeneğidir

Otonom ahlak; 10 yaşından itibaren çocuklar kuralların insanlar tarafından oluşturulduğunu anlarlar, ahlaki yargılama yaparken sadece sonuçları değil, insanların niyetlerini de göz önünde bulundururlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Gelişim psikolojisi kapsamında insan gelişimini tanımlamak amacıyla farklı gelişim dönemlerindeki bireylerin gelişim örüntüleri incelenmekte, ortak gelişim örüntüleri tanımlanmakta ve hangi yaşta ne gibi değişim özelliklerinin ortaya çıktığına dair normlar belirlenmektedir.