YAŞLILARDA ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 7

Yaşlı bakımı ile birlikte bakım verenlerin yaşamlarında da birtakım değişimler gerçekleşmektedir. Bu değişimler elbette bakım verenin hayatını daha zorlu ve sorunlu hâle getirebilmektedir. Yaşlıya bakım verenin sağlık, sosyal ve ekonomik sorunlar yaşaması beklenebilir bir durumdur. Doğru cevap E'dir.

İntrapsişik stres kaynakları, bakım verme koşullarının, bakım veren aile üyelerinde benlik kaybı, bakıcılık yeterliliğinin olmayışı duygularına neden olması sonucu yaşanan stres faktörlerine denir.

Bakımı üstlenenlerin yaşadığı sıkıntıyı birçok değişken artırabilir.
İlk olarak yaşlının hastalığının düzeyi, yaşlının iletişim kurma yetersizliği, yaşlının hastalığıyla ilgili kişilik özelliklerindeki değişiklikler, davranışsal ve psikolojik belirtiler gibi değişkenler hastanın bakımını üstlenenlerin yaşadığı sıkıntıyı artırmaktadır.
İkinci olarak da bakım verenin cinsiyeti, başarılı olamama korkusu, idealleri, fiziksel ve psikolojik sağlıkta bozulma gibi değişkenleri sıkıntıya yol açmaktadır.
Üçüncü olarak yaşlı ile bakımını üstlenen kişi arasındaki ilişki, bakımı üstlenenin yaşadığı sıkıntının düzeyini etkilemektedir. Yapılan bir çalışmaya göre bakım veren ve yaşlı arasındaki ilişki yakınlığının tükenmişlik düzeyini etkilemekte, ayrıca bu durum dolaylı olarak yaşlıya yansımakta ve bakım verenin sıkıntısı ve yaşlısıyla arasındaki ilişkinin kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.

Doğru cevap D'dir.

Fiziksel Güçlükler
Yaşlıya bakım verme nedeniyle bakım hizmeti sunan bireylerde hazımsızlık, iştahta değişim, düzensiz yemek yeme, baş ağrısı gibi somatik şikayetler artabilmektedir. Ayrıca kronik yorgunluk, vücut ağrılarında artış ya da azalma, uyku düzensizliği, kas ağrısı, konsantrasyon zorluğu, giyim ve kuşamda dağınıklılık ve bakım veren bireyin kendi bakımına yeterli zaman ayıramaması sebebiyle sağlığında bozulmalar görülmektedir.

Doğru cevap A'dır.

Varoluşsal boşluk ;Kişiye her şeyin yabancı gelmesi, var olmanın anlamsızlaşması, gereksiz gelmesi hâlidir. Doğru cevap C'dir.

Genellikle toplumsal bakım kaynakları gayriresmî ücretli (bireyin sahip olduğu ekonomik kaynaklardan bireysel bakım için ödeme yapılarak alınan ücretli bakım hizmeti), (eş, yetişkin çocuklar-genellikle kız çocuklar, hane halkı dışında yaşayan bir akraba-genellikle kız kardeş, arkadaş ya da komşular yakın çevre gibi) gayriresmî ücretsiz ve resmî ücretli (refah ve sağlık hizmetleri sağlayan kent kurumları, kent hizmeti olarak inşa edilmiş kurumlardan yararlanmak) olarak sınıflandırılmaktadır. Yaşlı bakımı ya kurumlar ya da aile ve akrabalar tarafından gerçekleştirilmektedir.

Bağımlılık ise, bireylerin bireysel özgürlüklerini hiçe sayarak başkalarının istek ve arzularına yönelik bir hayat sürdürmeleridir.

Bakım vermek; yardıma ihtiyacı olan birine günlük ihtiyaçlarını karşılamak ve destek olmak üzere harekete geçmek olarak tanımlanır.

Nesnel yük; ailenin, yaşlının durumuna bağlı olarak yapmakta zorlandığı günlük işlerine yardımcı olma, ulaşım gibi vakit ayırmayı gerektirecek durumlar ile gelir kaybı ve sosyal etkinliklerin kısıtlanmasına yol açacak yaşam düzenindeki değişimlerdir. Örneğin özel arabası olmayan Mehmet Bey babasını tedavi için bir yere götürürken sadece taksi ile götürmek zorunda kalmaktadır.

Her pencerenin bir adı vardır. Açık alan, kör alan, saklı alan ve bilinmeyen alandır.

Tükenmişlik: bireylerin, duygusal yönden kendilerini tükenmiş hissetmeleri, aşırı duygusal yorgunluk.

Aile, arkadaş ilişkileri ya da sosyal etkinliklerinden fedakarlık eden öncül bakım verenin, eğlendirici ve boş zaman aktiviteleri kısıtlanmakta, bu nedenle de sosyal destekte azalma, kendilerini bakım rolünde yalnız bırakılmış hissetme ve izolasyon yaşama olasılığı artmaktadır.

Birincil bakım veren, yaşlının her gün sürekli olarak asıl bakımını sağlayan kişi olabileceği gibi bakımı sağlayacak düzenlemeyi yapan ve bakım işini düzenleyen ve bu düzenin işlemesinden sorumlu olan kişi de olabilir. Bu tür bir sorumluluk
bakım veren kişinin kendini daha değerli hissetmesi, birinin yaşamı açısından önemli bir konumda görmesi yaşamından daha çok doyum almasına sebep olabilir. Yaşlı ve yaşlı yakını birbirlerinin varlıklarından mutluluk duyarak yaşam doyumu sağlayabilir. Günlük yaşam içinde yaşlı yakını birçok sorunla karşılaşabilir. Bu sorunlarla baş etmek zorunda kalması ona güçlü olduğu duygusunu yaşatabilir. Yaşlı kaliteli bir yaşam sürmek için farklı kişi ve kurumlarla iş birliği içinde olmak zorunda kalabilir. Bu durum çevresinin bilinçli
bir şekilde zenginleşmesine de yardım eder.

Fiziksel Güçlükler: Yaşlıya bakım verme nedeniyle bakım hizmeti sunan bireylerde hazımsızlık, iştahta değişim, düzensiz yemek yeme, baş ağrısı gibi somatik şikayetler artabilmektedir.

Bakım yükü, bakım hizmeti vermenin bakıcıda ortaya çıkardığı ruhsal sıkıntı, bedensel hastalıklar, ekonomik ve sosyal sorunlar, aile içi ilişkilerde bozulmalar, kontrolün yitirildiği duygusuna kapılma gibi olumsuz nesnel ve öznel sonuçlar ş̧eklinde tanımlanmaktadır.

Birincil bakıcılar, aile içindeki üyelerden seçilen profesyonel olarak, bir gelir karşılığında bu işi yapmayan ve yaşlı ile yaşayan veya yaşamayan bakıcılardır. Bu kişiler genellikle evlat, eş veya yakın akraba olabilmektedir.

Pozitif psikoloji, bireyleri ve toplumları nelerin geliştirdiğine odaklanarak; geçmiş, şimdi ve gelecek zaman birimlerinde bireyin olumlu deneyimler ve yaşantılar geliştirmesini amaçlar.

Öznel iyi oluş, kişinin o andaki durumuyla ilgili ne kadar mutlu olduğunu ve yaşamından ne kadar doyum aldığını değerlendirmesidir.

Öznel iyi oluş içerisindeki bu üç temel yön kendi içlerinde farklı bölümlere ayrılmaktadır. Yaşam doyumu, hoş vakit geçirme, aşk, evlilik, arkadaşlık vb. yaşamın doyum alınabilecek yanlarını anlatmaktadır.

Kendini kabul, bireyin kendisini ve yaşamını olumlu olarak değerlendirmesidir.