YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 13

Dısarıya Yönelik Önlemler: Sokak, cadde, kaldırım ve merdivenlerde yeterli aydınlatma olmalıdır. • Sokak ve caddelerde açılmış çukurların üzeri uygun şekilde kapatılmalı ve dikkat çekecek uyarı levhaları yerleştirilmelidir. • Yağmur/ kar yağmasıve buzlanma gibi durumlarda kaymayı önleyici güvenlik önlemleri alınmalıdır. • Sokaklarda, alışveriş merkezlerinde ve apartman girişlerinde uygun rampalar ve yürüyen merdivenler olmalıdır. • Trafik ışıkları, uyarı panoları görme ve işitme kusuru olan yaslıların gereksinimine uygun bir şekilde hazırlanmalıdır. • Merdivenlerde uygun tutunma barları ve korkuluklar yapılmalı, sağlam ve güvenli olup olmadıkları kontrol edilmelidir.

Konut İçi Düzenlemeler: Mutfak; İyi aydınlatma ve havalandırma/baca bulunmalıdır. Masa ayakları düşme ve takılmaları engellemek için dışarıya çıkıntılı olmamalıdır. Masanın kenarları keskin olmamalıdır. Kullanılan ocak, şofben gibi araç düğmelerinin açık ve kapalı konumları belirgin olmalı, rahat görülebilmelidir. Mutfakta kullanılan elektrikli araçların kabloları lavaboya veya ocağa yakın olmamalıdır.

Yaşlılarda Düşme Nedenleri:  Yaşlı nüfusun artmasına paralel olarak düşme riski de artmaktadır. Yaşlanmanın getirdiği fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlar düşmelere yakınlığı ve düşme sıklığını artırmaktadır. Yaşlı düşmelerinin %31 (yüzde otuzbir)’inin çevresel nedenlerle, %17 (yüzde onyedi)’sinin yürüme denge bozuklukları, zayıflık ve %13 (yüzde onüç)’ünün baş dönmesi nedeniyle meydana geldiği belirtilmektedir.

Hipertansiyon için kardiyovasküler risk faktörleri sınıflaması asağıdaki şekilde yapılmaktadır.
Hipertansiyon hastaları A, B ve C düzeyi risk gruplarına ayrılır. Düsük riskli hastalar - A düzeyi
Bu gruptaki hastaların kan basıncına, Orta riskli hastalar - B düzeyi, Yüksek riskli hastalar - C düzeyi

Arter Kan Basıncı İndirekt Ölçümü
Arter kan basıncının evde izlenmesinin nedenleri aşağıda verilmiştir.
a. “Beyaz önlük” hipertansiyonundan ayırt edilmesi
b. Kan basıncı yükselmelerinde ve sınırda hipertansiyonda günlük kan basıncı değerlerinin belirlenmesi
c. Antihipertansif ilaçların etkinliğinin değerlendirilmesi
d. Hastanın tedavi planına uyumunun sağlanması
e. Maliyetin azaltılması

Hipertansiyonun primer (esansiyel) ve sekonder olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır. Primer hipertansiyonda neden belirli değildir ve bu grup
hipertansiyon hastalarının %95’ ini oluşturmaktadır.

Hipertansiyon Tanımı ve ÇeŞitleri: Sistolik kan basıncının 160 mm Hg ya da daha fazla olmasına karsın diyastolik kan basıncının 90 mm Hg nın altında olması izole sistolik hipertansiyon olarak tanımlanır.- “Sistolik kan basıncının 160 mm Hg ya da daha fazla olmasına karsın diyastolik kan basıncının 90 mm Hg nın altında olması” tanımı aşağıdaki kavramlardan hangisinin karşılığıdır?

Hipertansiyon Risk Faktörleri:
Hipertansiyon risk faktörleri arasında;
• yaşın ilerlemesi,
• sigara kullanma,
• menapoza girme,
• kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık
varlığı,
• hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları,
• yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme
• ailede hipertansiyon tanısı varlığı yer almaktadır.

Hipertansif yaşlı bireyde bakım ilkeleri başlıklı konu.

Arter Kan Basıncı İndirekt Ölçümü: Birey rahat bir yere oturtularak sırtını yaslaması sağlanır. Ölçüm yapılan kol kalp hizasına getirilerek altı yastıkla desteklenir. Kıyafetler rahat olmalı ve sıkmamalıdır. Mansonun alt kısmı dirseğin yaklaşık 3 cm kadar üste yerleştirilmeli ve steteskop mansonun altına yerlestirilmemelidir. Manson bireyin üst kol çevresinin en az % 80’nini kapsamış
olmalıdır. Brakiyal arter saptanarak steteskop diyagramı deriye hafifçe bastırılarak ölçüm yapılır. Ölçüm doğru sonuç almak için çok hızlı ya da çok yavas olmamalıdır.

Arter Kan Basıncı İndirekt Ölçümü: Sonuç alınamayan ölçümler arasında en az iki dakika olmalıdır. Eğer iki değer arasındaki fark 5 mm Hg’ dan fazlaysa başka ölçümler de yapılmalı ve bunların sonuçlarının ortalaması alınmalıdır.

Yaşlılarda kalça kırıklarının %90’dan fazlası düşme sonrası gelişir.

Yaşlılarda düşmeler, yaşlanmaya bağlı fizyolojik değişikliklere, hastalıklara, kullanılan ilaçlara ve çevresel nedenlere bağlı olarak meydana gelmektedir.

Kısa süreli hafıza kayıpları, karmaşık bilgiyi analiz etme güçlüğü, yeni bilgileri öğrenme güçlüğü, bilgilenme süreci ve reaksiyon verme zamanında yavaşlama gibi bilişsel sorunlar yaşlıların düşmesine neden olmaktadır. Karmaşık bilgiyi analiz etme güçlüğü fizyolojik değişikliklerdendir. 

Kalp krizi, postural hipotansiyon ve ritim bozukluğu yaşlılarda düşmeye neden olan kalp ve damar hastalıklardandır.

Sedatifler, nöroleptikler, benzodiazepinler, antidepresanlar, narkotikler, antihipertansifler, antiaritmikler ve diüretikler düşmeye neden olan ilaçlardır.

Cadde ve sokaklarda düzgün olmayan, kırık, yüksek kaldırımlar ve merdivenler, uygun olmayan rampalar ya da gerekli yerlerde rampaların olmamasıdır.

Çevresel önlemler konut içi düzenlemeler ve dışarıya yönelik düzenlemeleri kapsar.

Antrede elbiseleri ve bastonu asmak için kolay ulaşılabilen farklı yüksekliklerde askılar olmalıdır.

Kullanılan ilaç sayısı tespit edilmeli ve dörtten fazla ilaç kullanımının düşme riskini artırdığı unutulmamalıdır. Dörtten daha fazla ilaç kullanımı söz konusu ise ilaç sayısı ve dozları tekrar değerlendirilip mümkünse azaltılmalıdır.

Çorapla veya yalınayak yürümek tehlikeli olacağı için içerde ve dışarıda ayakkabı giyilmelidir.