YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 15

En yüksek kan basıncı seviyesi genellikle günün 08.00 ile 12.00 saatleri arasında görülmektedir.

Malign hipertansiyon sistolik kan basıncının ani olarak 200 mm Hg ve diyastolik kan basıncının 140 mm Hg'den daha fazla olması ve ortalama arter basıncının 150 mm Hg'nin üzerine çıkması olarak tanımlanır.

Erkeklerde 55, kadınlarda 65 yaşını aşma, sigara kullanma ve obezite gibi durumlar majör; erkeklerde 45, kadınlarda 55 yaşını aşma, total kolestrolün 200 ve LDL in 130 mg/dl üzerinde olması ve sedanter yaşam gibi durumlar minör faktörler arasındadır.

Böbrek, kalp ve damar hastalıkları ve bazı ilaç kullanımları hipertansiyona neden olmaktadır.

Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;

Düşük riskli hastalar - A düzeyi: Bu gruptaki hastaların kan basıncına bakılmaksızın klinik olarak saptanmış kardiyovasküler bir hastalığı, hedef organ hasarı ve diğer risk faktörleri
bulunmamaktadır.
Orta riskli hastalar - B düzeyi: Bu gruptaki hastaların diyabet dışında iki majör ve iki minör risk faktörü bulunur.
Yüksek riskli hastalar - C düzeyi: Bu gruptaki hastalarda hedef organ hasarı, diyabet ve kalp hastalığı bulunmaktadır.

Buna göre Suna Hanım ve Tansu Hanım 2 majör ve 2 minör risk faktörü taşıyarak orta riskli hasta grubunda yer almaktadır.

“Malign hipertansiyon” ise sistolik kan basıncının ani olarak 200 mm Hg ve diyastolik kan basıncının 140 mm Hg dan daha fazla olması ve ortalama arter basıncının 150 mm Hg üzerine çıkması olarak tanımlanır.

Hipertansiyon belirtileri arasında;

Yaşlıda yüksek oranda hipertansiyon gelişme nedenleri arasında;
• sodyum duyarlılığının artması,
• damar duvarında sertleşme oranının artması,
• damar tabakalarının fonksiyon yeteneğinin azalması,
• kanın daha yoğun hale gelmesi,
• dolaşımın bozulması,
• kalpteki yapısal değişiklikler gibi nedenler yer almaktadır.

Başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır:

Yaşlı bireylerin (65 yaş üstü) yaklaşık yarısının hipertansif olduğu yapılan bazı çalışmalarla tespit edilmiştir. Yaşlıda bu kadar yüksek oranda hipertansiyon gelişme nedenleri arasında;

Arter kan basıncının evde izlenmesinin nedenleri aşağıda verilmiştir.

Hipertansiyon risk faktörleri arasında;

Arter kan basıncının indirekt ölçümü yapılırken birey rahat bir yere oturtularak sırtını yaslaması sağlanır. Ölçüm yapılan kol kalp hizasına getirilerek altı yastıkla desteklenir. Kıyafetler rahat olmalı ve sıkmamalıdır. Manşonun alt kısmı dirseğin yaklaşık 3 cm kadar üste yerleştirilmeli ve steteskop manşonun altına yerleştirilmemelidir. Manşon bireyin üst kol çevresinin en az % 80’nini kapsamış olmalıdır. Brakiyal arter saptanarak steteskop diyagramı deriye hafifçe bastırılarak ölçüm yapılır. Ölçüm doğru sonuç almak için çok hızlı ya da çok yavaş olmamalıdır.

Böbrek, kalp ve damar hastalıkları ve bazı ilaç kullanımları hipertansiyona neden olmaktadır. Bu nedeni bilinen grup, sekonder hipertansiyondur.

Hipertansiyon için önerilen başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır:
• Düzenli fiziksel aktivite yapma
• Sigaradan uzak durma
• Alkol tüketimini azaltma
• Stresle baş etme
• İdeal kiloda olma
• DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) diyeti uygulamadır, bunlar;
• Tuz tüketimini azaltma
• Sebze ve meyve tüketimini arttırma
• Herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan
zengin beslenme
• Herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan
zengin beslenme
• Balık tüketimini arttırma
• Diyette lifi arttırmadır.

"Organizmaya herhangi bir yoldan alınan ilacın etkisini gösterebilmesi için, bulunduğu yerden absorbe olmasına emilim denir.

Biyotransformasyon adı verilen ilaç metabolizmasının büyük oranda karaciğerde aktif ya da inaktif metabolit türevlerine dönüşmesine metabolizma denir.

İlaçların organizmada başta böbrekler olmak üzere idrar, feçes, tükrük vb. şeklinde elimine olmalarına atılım denir.