YAŞLILARDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR VE BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 25

Organizmaya herhangi bir yoldan alınan ilacın etkisini gösterebilmesi için, bulunduğu yerden absorbe olmasına emilim denir.

Biyotransformasyon adı verilen ilaç metabolizmasının büyük oranda karaciğerde aktif ya da inaktif metabolit türevlerine dönüşmesine metabolizma denir

Polifarmasiyi çoklu ilaç kullanımıdır.

Yaşlının ilaç uyumunda etkili öncelikli faktörler üç kategoride toplanabilir. Bunlar:

Literatürde en çok uyum düzeyinin düşük olduğu ilaç grupları arasında sakinleştirici, antibiyotik, ağrı kesici, antiasit ilaçlar ve bunlara oranla daha iyi olanlar ise kardiyovasküler ve diyabetik ilaçlar olduğu görülmüştür.

Özellikle astım ilaçlarında uyumun yüksek olması ilacın kullanılmadığında bireyin genellikle anlık sıkıntı yaşamasına ve sıkıntıyı hemen algılamasına bağlanmaktadır.

En çok karşılaşılan ve önemli olan diğer ilaç besin etkileşimlerinden bazıları arasında; oral demir ilacı ve/veya tetrasiklin grubu antibiyotikler ile peynir gibi kalsiyum içeriği zengin olan yiyecekler, MAOİ ile tulum peyniri, warfarine ile K vitamin (diyette azaltılmalı), levadopa ile protein tüketimi, antidepresan ilaçlar ile sarı kantoron bitkisi sayılabilir.

Antikoagülan/Antiagregan ilaç grubu kanama riski yaratabileceği öğrenilmeli ve idrarda, balgamda, kusmukta dışkıda kan /katran rengi dışkı, hipotansiyon, taşikardi, ciltte peteşi, ekimoz, purpura ve baş dönmesi gibi iç kanama belirtileri dahil olmak üzere kanama bulguları saptandığında sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Kalıtım, ilaç metabolizmasında önemli olan bazı kavramlardan biri değildir.

Kullanılan ilaçların yaşlılarda daha az etkili olması, yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı nedenleri arasında gösterilemez.

Görme ve duymada sorun gibi fiziksel değişiklikler göz önünde bulundurulmamalıdır, İlaç uyumunu sağlamak, tedavinin prognozu ve iyilik halinin sürdürülmesi amacıyla Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) sağlık profesyonellerine yönelik belirlemiş olduğu stratejiler arasında gösterilemez.

"Yaşlının tedaviye uyumunu artırmak için hazırlanan ilaç kullanım takvimi yaşlıyı fazla bir endişe durumuna sokabileceği için yaşlının ilacı almaya istekli olması beklenmelidir" ilkesi Yaşlılarda Polifarmasi (çoklu ilaç kullanımı) ve uyum kapsamında özellikle ev ortamı, bakım evi gibi ortamlarda alınacak önlemler ve bakım ilkeleri arasında yer almaz.

Tifo, insanların ömür boyu ilaç kullanmalarına neden olan hastalık çeşitlerinden biri olan kronik hastalıklara örnek gösterilemez.

İşlevsel okuryazarlığı etkileyen faktörler 3 kategoride incelenebilir.

Tifo, yaşlılarda polifarmasinin neden olabildikleri arasında gösterilemez.

İlaç reaksiyonları, dünya sağlık örgütü tarafından bir ilacın bireyde meydana getirdiği zararlı, istenmeyen ve kasıtlı olmayan olumsuz etki olarak tanımlanmaktadır. Bunlar ilaç ilaç, ilaç hastalık etkileşimidir.

Yaşlılarda düşmeler, yaşlanmaya bağlı fizyolojik değişikliklere, hastalıklara, kullanılan ilaçlara ve çevresel nedenlere bağlı olarak meydana gelmektedir.

Yaşla birlikte düşme riski de artmaktadır. 75 yaş ve üzeri yaşlılarda düşme sıklığı 65-74 yaş arasındakilerden 4-5 kat daha fazladır.

Hastane ve huzurevinde kalan yaşlılardadüşme sıklığı diğer yaşlılardan iki kat daha fazladır.

Yaşlılarda kalça kırıklarının %90’dan fazlası düşme sonrası gelişir.

Düşme, kişinin bulunduğu seviyeden daha alçak bir seviyeye, zemine veya yere istemsiz ve beklenme­dik bir şekilde gelmesi olarak tanımlanır. Yaşlılarda düşme riski genç erişkinlere göre daha fazladır.