YAŞLILARLA SOSYAL HİZMET

Gizli fonksiyonlar, bir sistemin içindekiler tarafından ne istenen ne de kabul edilen sonuçlarıdır.Doğru cevap D'dir.

Açık fonksiyonlar: Bir sistemin içindekiler tarafından istenen ve uyumuna katkıda bulunan objektif sonuçları. Doğru cevap A'dır.

İçsel yapı, sabır, duygu, tecrübe, seçimler, eğilimler ve becerilerden oluşan yapıdır. Doğru cevap C'dir.

Sosyal statü, bireyin sosyal yapıda işgal ettiği yerdir, mevkidir, pozisyondur. Doğru cevap A'dır.

Dışsal yapı, kişinin geçmişte kazandığı beceriler, etkinlikler ve farklı rollere ilişkin performansıyla bağlantılı yapıdır. Doğru cevap C'dir.

Sosyal rol, sosyal statünün normlarına ve toplumdaki bireylerin beklentilerine cevap verme hâlidir, bireyin ne yaptığını anlatır. Doğru cevap B'dir.

Yaşlılar temelde “rolsüz rol” olan rollerine ve toplumsal bakımdan değersizleşen statülerine uyum sağlama konusunda pek az güdülüdürler. Yaşlının değişen statü ve rolünü tanımlamak için de “rol kaybı”, “rol değişimi”, “rolsüzIük” gibi kavramlar kullanılır. Blau’nun sosyal yaşamda genel bir süreci ifade eden yansız ve geniş kapsamlı bir terim tanımlamasıyla kavramlaştırdığı “rolden çıkış” “role exit” bunlardan birisidir. Doğru cevap E'dir.

1972’de Cowgil ve Holmes’in geliştirdikleri teori, modernleşmiş toplumlarda, mo- dernleşmenin yaşlıların toplumsal rolleri ve sosyal refah düzeyleri üzerindeki olumsuz etkilerinin dört temel boyutunu (sağlık teknolojisi, ekonomik ve endüstriyel teknoloji, kentleşme ve eğitim) öne çıkarmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Becker, sosyal sorunları sapma sorunu olarak ele alır ve etiketleme teorisi- ni geliştirir. Ona göre, kuralları koyanlar daha güçlü ve egemen olanlardır, uymayanlar etiketlenir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sosyal alışveriş teorisi, James J. Dowd gibi sosyologlar tarafından yaşlılık sürecine uygulanmıştır. Dowd’a göre; insanlar sosyal ilişkilere girerek bundan ekonomik destek, tanınma, güvenlik, sevgi ve benzeri birtakım ödüller çıkarırlar. Doğru cevap E'dir.

Geriatri, medikal açıdan ve gerontososyoloji de yaşlılık dönemini sosyal, kültürel ve ekonomik boyutlarıyla inceleyen bilim dalıdır.

Yaşlılık dönemini sosyal, kültürel ve ekonomik boyutlarıyla inceleyen
bir bilim dalı olarak doğan gerontososyoloji de yaşlıların iyi bir yaşam sürdürebilmesine
yönelik çalışmaları içermektedir.

Yaşlı ayrımcılığı: Lehinde ya da aleyhinde olarak bir kişiye yaşı nedeniyle gösterilen farklı tavır, ön yargı, davranış ve kurumsal düzenlemeler.

Birey ve bireyin ilişkilerini merkeze alan mikro düzeydeki aktivite teorisi, yaşlının etkinliği üzerinde odaklaşır, yaşlının yaşlılığa uyum sürecini incelemeyi hedefler. Yaşlının yaşamının erken dönemindeki faaliyetleriyle, mevcut/ aktüel etkinlikleri arasındaki farkların/ değişikliklerin öğrenilmesini amaçlar.

Sosyal rol: Sosyal statünün normlarına ve toplumdaki bireylerin beklentilerine cevap verme hâlidir, bireyin ne yaptığını anlatır.

Kültür, insan hayatında hem bütünleştirici hem de farklılaştırıcı bir faktördür.

Sosyal alışveriş teorisinin
temel varsayımları:
• Birbirlerine karşılıklı olarak bağımlı olan insanlar etkileşim ve ilişkilerinde devamlı olarak alışverişe katılırlar.
• İlişkiler,verme ve geri alma denkleştirmesine dayanır.
• İnsanlar sosyal ilişkilerinde ödül elde etme arayışı içindedirler.
• Ödüllere, sosyal gruplarda ve sosyal etkileşimlerle ulaşılır.
• İnsanlar diğer insanlarla sosyal ilişkilerini sürekli olarak yenilerler çünkü insanlar yeni sosyal ilişkilerin ödüllendirici olduğunu düşünürler.
• İnsanların mutluluk veya mutsuzluklarının kaynağı diğer insanlardır.

Anomi: Sözlükte yasasızlık, normsuzluk, kuralsızlık anlamına gelir. Bir toplumun üyelerinin nerede ve nasıl hareket edeceklerini belirleyen normlara, kurallara bağlılığın zayıflaması sonucunda, bireylerin bir çeşit düzensizlik, kararsızlık, karamsarlık, belirsizlik içine düşmelerini ifade eden kavramdır.

Howard Becker’a göre sosyal sorunlar, suç, fakirlik ve ırk ilişkileri gibi unsurlardır ve sosyal normlardan sapmadır.

İçsel yapı: Sabır, duygu, tecrübe, seçimler, eğilimler ve becerilerden oluşan yapıdır.