YEREL EKONOMİK KALKINMA

Dünya Savaşı sonrasında ABD öncülüğünde bir araya gelen ülkeler; gelişmiş sanayileşmiş ülkelerin çıkarlarıyla örtüşmeyen ekonomik çatışmaların engellendiği, serbest ticaretin korunduğu ve uluslararası ödemelerin de istikrarının sağlandığı bir uluslararası sistemi kurmak için adım atmışlardır. 1945 yılında Bretton Woods Anlaşması ile Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası olarak da tanınan Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD) kurulmuş, 1947 yılında ise Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)’nın imzalanması ile uluslararası ekonomik sistemin üçüncü ayağı da tamamlanmıştır.

1945 yılında kurulan BM bünyesinde Ekonomik ve Sosyal Konsey aracılığıyla ekonomik gelişme ve kalkınma sorunları tartışılmaya başlanmış; 1965 yılında yoksullukla mücadele ve sürdürülebilir insani kalkınma faaliyetlerine destek olması için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) kurulmuştur.

1945 yılında Bretton Woods Anlaşması ile Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası olarak da tanınan Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD) kurulmuş, 1947 yılında ise Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)’nın imzalanması ile uluslararası ekonomik sistemin üçüncü ayağı da tamamlanmıştır.

Neoliberal düşünce; insani ilerlemeyi başarmanın aracı olarak sürekli ekonomik büyümeye olan inancı, kaynakların en verimli tahsisi olarak serbest piyasaya olan güveni, ekonomik ve sosyal meselelere asgari devlet müdahalesine yaptığı vurguyla, ticaret ve sermaye özgürlüğüne olan bağlılığı ile tanımlanır.

Orta ve Batı Avrupa bölgesine yönelik Marshall Planı olarak anılan ABD tarafından sağlanan mali yardımlar; Avrupa ekonomilerinde üretim ve verimlilik artışı, uluslararası finansal istikrar, dış ticaretin gelişmesi ve Avrupa ülkeleri arasında ekonomik işbirliğinin artırılması hedefleri üzerine kurulmuştur.

Dünya Bankası’nın yaptığı tanıma göre ademimerkeziyetçilik, temel hükûmet işlevlerinin yetki ve sorumluluğunu merkezi yönetimden ulus-altı organlar olarak tanımlanan özel sektör de dahil olmak üzere yerel yönetimler ve sivil topluma aktarılmasıdır.

Siyasi ademimerkeziyetçilik, politika ve yasama yetkilerini merkezi hükûmetlerden özerk, alt düzey meclislere ve seçim bölgeleri tarafından demokratik olarak seçilmiş yerel konseylere aktarılmasıdır.

İdari ademimerkeziyetçilik, planlama ve uygulama sorumluluklarının yerel yönetimlerin yetkisi altındaki yerel görevlilere devredilmesidir.

Mali ademimerkeziyetçilik, yerel yönetimlere vergileri toplama yetkisi de dahil olmak üzere gelir ve harcama özerkliği sağlar.

Bir şirketin yeni pazarlara girmek için başka bir ülkede, bir şirketle birleşme veya onu satın alma yoluyla değil de yeni bir üretim/operasyon tesisi veya fabrika kurarak üretim yapması sıfırdan yatırım kavramıyla ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Teknolojik gelişmeler, ülkelerin ve o ülkelerde yaşayan halkların birbirine bağlanması sonucunu ortaya çıkarmıştır. Günümüzde dünyanın ulaştığı bu bütünleşme boyutuna karşılıklı bağımlılık adı verilmektedir, bu bakımdan yukarıdaki sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Mal ve hizmet pazarlarının, üretim araçlarının, finansal sistemlerin, rekabetin, şirketlerin, teknolojinin ve endüstrilerin artan uluslararasılaşması, ekonomik küreselleşme kavramıyla ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Siyasi küreselleşme, esas ekonomik küreselleşme gereğince uluslararası ticaretin ve sermaye hareketlerinin kolaylaştırılması için tasarlanmış politikalarla ilgilenir. Siyasal küreselleşme, küresel hâle gelen sorunların çözümü için de ülkeler-toplumlar arası iş birliğini zorunlu kılmaktadır. Bu sebeple yukarıdaki sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Kültürel küreselleşme, teknolojinin getirdiği artan iletişim ve ulaşım kolaylığı gibi faktörler sayesinde kültürlerin yakınlaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Teknoloji, kültürlerin birbirleriyle temasının ve etkileşiminin artmasını sağlamıştır. Küreselleşme; batı kapitalizminin tüketim alışkanlıklarının, modasının, kültür ve sanat eserlerinin ve yaşam tarzının tüm dünyaya yayılmasını sağlamıştır. Bu sebeple bu sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

Mal ve hizmet pazarlarının, üretim araçlarının, finansal sistemlerin, rekabetin, şirketlerin, teknolojinin ve endüstrilerin artan uluslararasılaşmasını tanımlamak için ekonomik küreselleşme  kavramı kullanılır.

"Günümüzde dünyanın karşılıklı bağımlılık ilişkisi karmaşık, çok boyutlu bir ekonomik, kültürel ve sosyal değişim sürecine dönüşmüştür" ifadesi ile küreselleşme ifade edilmektedir.

I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile Avrupa ekonomisinin batması ve hemen ardından da 1929 Buhranı ile Dünya çapında sanayileşmede genişleme kesintiye uğramıştır.

Seksenlerin ikinci yarsında Washington Konsensüsü'ne dayalı politikaların olumsuz sonuçları birçok ülkede gözlenmiştir. Bu çerçevede Yapısal Uyum Programlarının çok farklı ekonomik özelliklere sahip ülkelerde uygulanması eleştirilmiştir. Bu eleştirinin temel gerekçesi ülkelere "standart bir reçete" sunmuş olmasıdır.

İktisatçılar küreselleşmeyi ulusal ekonomilerin doğrudan yatırım, göç, sermaye akışları ve ticaret yoluyla bütünleşmesi olarak tanımlarlar.