YÖNETİM BİLİMİ I - Deneme Sınavı - 25

Soruda bahsedilen faaliyetler örgütleme fonksiyonunun kapsadığı eylemlerdir. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıtların hepsi yönetici rollerini belirtmektedir. Ancak kararlara ilişkin rollerden biri D seçeneğinde verilmiştir.

Misyon kavramı kuruluşların var oluş nedenini açıklamak için kullanılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Geriye Yönelik Denetim: Faaliyet sonuçlarına odaklanan ve sorunları gerçekleştikten sonra çözen ve en yaygın biçimde kullanılan geleneksel denetimdir.
Ürünler elde edildikten sonra standartlarla karşılaştırılır. Son denetimde eş zamanlı denetimdeki gözlemin aksine sayısal ve istatistiksel bilgiler denetlenir. Doğru cevap A seçeğidir.

İleriye Yönelik Denetim: Bu denetime “ön denetim” veya “önleyici denetim”
de denilmektedir. İşletmede faaliyetler gerçekleşmeden önce kullanılacak girdilerin denetlenmesi ile yapılır. İleriye yönelik denetim işletmelerde koruyucu bir
nitelik taşır. Üretim süreci için gerekli olan tüm girdiler denetlenerek hataların
en aza indirilmesi sağlanır. Bu denetimin amacı girdilerin kalitesini garanti altına
alarak hata oranını azaltmaktır. İşletmelerde ön denetim birimleri materyal denetimleri, personel seçme denetimleri ve sermaye denetimleridir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Frank J. Goodnow’un “Politics and Administration” (Siyaset ve Yönetim) ve Leonard D. White’in “Introduction to the Study of Public Administration” (Kamu Yönetiminin İncelenmesine Giriş) yer almaktadır. Yapılan çalışmalarda odaklanılan temel konu kamu politikalarının belirlenmesi ile yürütülmesinin birbirinden ayrılması olmuştur. 20. yüzyılın ilk yarısında ABD’de özellikle 1920’li ve 1930’lu yıllarda yönetim biliminin iki alanı olan “Kamu Yönetimi” (Public Administration) alanında W.F. Willoughby, Luther H. Gulick ve Lyndall Urwick gibi yazarlar araştırmalar ve yayınlar yapmışlardır. Bu yazarlar kamu yönetiminde dikkate alınması gerekli ilkelerden bahsetmişlerdir. “İşletme yönetimi” (Management) alanında ise Frederick W. Taylor, F. B. Gilbert, E. Mayo, Henri Fayol gibi yazarlar araştırmalar yapmışlardır. Doğru cevap C'dir.

Kararın tek kişi veya bir grup tarafından veriliyor olması, karar verme işinin alternatif kararlar arasından seçim yapma faaliyeti olduğu gerçeğini değiştirmez. Doğru cevap D'dir.

Mesleki denetim: Meslek elemanlarının mesleklerini yaparken mesleki kurallara uyup uymadıklarının denetlenmesine mesleki denetim denir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İdari denetim: Örgütler planlama, örgütleme, yöneltme ve denetim faaliyetlerini eksiksiz yapmak isterler. Tüm bu yönetim fonksiyonlarının etkili biçimde ilerlemesi için çalışanların yöneticiler tarafından denetlenmesine idari denetim denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Hukuki denetim: İşletmelerin yapılanmaları ve işleyişleri önceden kurallarla
belirlenmektedir. Örgütlerin yapı ve işleyişlerinin kurallara uygun olup olmadığının denetlenmesine hukuki denetim denir. DOğru cevap B seçeneğidir.

Anlaşılabilirlik: Denetim sisteminin etkili olabilmesinin ilk şartı anlaşılabilir olmasıdır. İşletmelerin çeşitli kademelerindeki yöneticiler denetim sürecinin işleyişini bilmeli ve standartları açıkça anlamalıdır. Sistemi oluşturanlar ve sistemi uygulayacaklar arasında teknik dilden oluşan anlaşmazlıklar ortaya çıkabilir. İşletmelerde yetki açısından yukarıdan aşağıya inildikçe denetim sistemi daha anlaşılır hale getirilerek karmaşıklıktan arındırılmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Faaliyet bütçeleri, gelir ve giderler ile ilgili hedefleri ve standart kabul edilmiş sonuçları karşılaştırma olanağı sağlarlar. Finansal bütçeler ise işletmelerin parasal
kaynaklarını işletme faaliyetleri ile uyumlu olarak planlamaya yarayan bir denetleme aracıdır.
Finansal Analiz, finansal raporlar ve tablolar aracılığıyla işletmelerin performanslarını göreceli olarak karşılaştırmaya yarayan ve işletmeyi izleme
ve değerlendirme fırsatı sağlayan denetim tekniğidir. Likidite oranları, işletmedeki varlıkların kaynakları ne derece karşılayacağını gösterir. Kaldıraç
oranları, işletmelerdeki varlık, sermaye ve borçlar arasındaki ilişkileri ve faaliyetlerin hangi kaynaklardan karşılanacağını gösterir. Karlılık oranları, satışlar ve sermayenin finansal gelirlerini gösteren ve işletmenin karları üzerine odaklanan oranlardır. Verimlilik oranları ise işletmelerin kaynaklarını ne oranda verimli kullanacaklarını gösteren oranlardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yerinden Yönetimli Denetim Sistemi ise işletmelerde sorun veya sapmaların çalışanları güçlendirme (empowerment) yolu ile çalışanlarca ve faaliyetlerin yürütülmesi esnasında ortaya çıktıkça çözülmesini öngören bir denetim sistemidir.
Yerinden yönetimli denetim sisteminin ortaya çıkmasına ve daha yaygın kullanılmasına değişen küresel piyasalarda rekabeti arttırma isteği yol açmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Müşteri boyutu kapsamında değerlendirilen ölçütlerden bazıları şunlardır
(Koçel, 2010, 448):
• Yeni Müşteriler
- Yeni müşteri sayısı ve yeni müşterilere yapılan satışlar
- Yeni müşteri bulmanın ortalama maliyeti
- Müşteri başına ortalama satış ve sipariş miktarı
• Mevcut Müşteriler
- Ayrılan müşteri sayısı
- Mevcut müşterilere yapılan satışlardaki artış oranları
- Mevcut müşterilere yapılan ortalama işlem sayısı, sipariş sıklığı
• Müşteri Kârlılığı
- Müşteri başına toplam kârlılık
- Müşteri veya işlem başına maliyet

Doğru cevap D seçeneğidir.

İçsel süreçler boyutu kapsamında değerlendirilen ölçütlerden bazıları şunlardır (Koçel, 2010, 448):
• Tasarım
- Yeni ürünler
- Yeni ürünü pazara ulaştırma süresi
- Başabaş durumu
• Üretim
- Hata oranı
- Üretim süresi
- Üretim maliyeti
• Teslimat
- Zamanında teslimat yüzdesi
- Satılacak ürünün olmaması
• Satış Sonrası
- Üç ay içinde yeniden sipariş veren müşterilerin oranı
- Bir yıl içinde yeniden sipariş veren müşteriler yüzdesi
- Müşteri tatmin

Doğru cevap B seçeneğidir.

Komuta yetkisi, bir işin yapılabilmesi için üstün asta doğrudan emir verebilme yetkisi olarak tanımlanmaktadır. Bu yetki, örgütsel hiyerarşide, üsten alta doğru bir yayılım göstermektedir. Doğru cevap D'dir.

Mevki veya kadro; iş, yetki, sorumluluk ve verilecek ücretin birleşimi olarak tanımlanmaktadır. Mevki, yapılacak işi, kullanılacak yetkiyi, işe ilişkin sorumluluğu ve ücreti bütünleştiren bir kavramdır. Doğru cevap E'dir.

Bilim, evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgidir.

Taylorizm olarak adlandırılan bu yaklaşım işletmelerde ortaya çıkan israf ve her türlü kayıpları en aza indirmeye ve verimliliği arttırmaya odaklanmıştır

Kurumların amaçlarına ulaşması için gerekli faaliyetleri yerine getirecek kişileri, fiziksel araçları ve işlevleri koordineli bir şekilde bir araya getirmesi gereklidir. İşte bu bir araya getirme sürecine örgütleme denir